اول ماه مه، در لندن و پاریس

ورای سیاست پارلمانی: گزارشی کوتاه از تظاهرات #اول_ماه_مه در لندن

 

 

با همه گیری کرونا صدها میلیون نفر در سرتاسر جهان یا شغل خود را به کل ازدست داده اند یا از ساعت کاری آنان به شکل قابل توجهی کاسته شده است. در این میان، خسرانی که زنان از بحران دیده اند به مراتب از مردان سنگین تر بوده. در ایران، چنانکه در بیانیۀ اخیر پانزده تشکل ذکر شده بود، هفتاد درصد زنان شغل خود را از دست داده اند. چنانکه در سخنرانی اخیر فدریچی هم به آن اشاره شد، میلیون ها زن به دلیل مسئولیت های بازتولیدی تحمیل شده از سوی جامعۀ مردسالار/پدرسالارِ کاپیتالیستی مجبور شده اند کار خود را رها کنند تا بتوانند از فرزندان و عزیزان خود در این بحران مراقبت کنند. از این جهت، بحران جهانی سرمایه داری، بحران تولید و بحران بازتولید، با همه گیری کرونا از پیش هم عمیق تر گشته است. به همین خاطر حال و هوای #روز_جهانی_کارگر در سطح جهانی از سال های پیش کاملاً متفاوت بود. 

 🔻در لندن به طور خاص، تظاهرات از حالت آئینی و نُمادین خود فاصله گرفته و مشخصاً معطوف به مطالبه ای مشخص بود: انحلال لایحۀ امنیتی-پلیسی که در بحبوحۀ بحران کرونا به مجلس فرستاده شد: #Kill_the_Bill این لایحه، چنانکه پیشتر نوشتیم، پایه ای ترین حق و حقوق دموکراتیک را از معترضین گرفته و دست های پلیس و نهادهای تأدیبی-قضایی-امنیتی را برای سرکوب هرچه بیشتر باز می گذارد (برای تحلیل بیشتر این موضوع نگاه کنید به https://t.me/Collective98/292). تظاهرات از مرکز لندن آغاز شد و بعد از 4 ساعت پیاده روی طولانی در شرق لندن تمام شد. نکتۀ مهم اینکه تظاهرات مجوز قانونی ای نداشت و به بهانۀ کرونا هرنوع تجمعی ممنوع اعلام شده بود. با این حال، جمعیت کم و بیش زیادی برای گرامیداشت روز جهانی کارگر به خیابان آمدند. برخلاف استانبول، پاریس، و دیگر شهرها که پلیس وحشیانه تظاهرکنندگان را سرکوب کرد، در لندن تظاهرات کم و بیش به شکل مسالمت آمیز برگزار شد، گرچه ضدیت با سرمایه داری، پلیس، خشونت پلیسی در کانون شعارها قرار داشت. 

 🔻برخلاف تظاهرات سال های گذشته، احزاب چپ و اتحادیه های وابسته به آنها نقش خیلی کمرنگی در سازماندهی تظاهرات امروز داشتند. درعوض، این کلکتیوهای چپ مستقل و رادیکال بودند که با پیوستن به یکدیگر علیه امحای لایحۀ مذکور توانستند تظاهراتی چندهزار نفری را در خیابان های لندن برپا کنند. به طور خاص زنان و سیاه پوستان، یعنی سازمان های فمینیستی و آنتی راسیستی نظیر Black Lives Matter، درکنار گروه های حامی مستأجرنشین ها، نقشی اساسی را بازی کردند. اینکه سازمان های چپِ فراپارلمانی به لحاظ اجتماعی-سیاسی در جامعه از نفوذ بیشتری برخوردار شده اند به پوسیدگی و ازکار افتادنِ احزاب موجود بر می گردد. به طور خاص، حزب کارگر، بعد از برکناری جرمی کوربین و شکست مفتضح او در انتخابات گذشته، در سیاست های کلان انگلستان هیچ نقشی را ایفا نمی کنند و عملاً هیچ تفاوت ماهوی ای با رقیب خود، یعنی حزب محافظه کار، ندارند. در شرایطی که فضای سیاسی رادیکالیزه شده، جامعه دو تکه، و شکاف بین "ما" و "آنها" بیش از همیشه دهن باز کرده، یا چپ رادیکال در این جنگ داخلی طبقاتی پیروز می شود، یا با شکست چپ چکمه های فاشیسم بر قدرت خیمه می زند. موضعی "معتدل" در جایی میان این دو کاری از پیش نمی برد؛ این درسی ست که از تاریخ سرمایه داری و مبارزات علیه آن می توان گرفت.

اول ماه مه در پاریس

تظاهرات اول ماه مه سال ۲۰۲۱ در پاریس پرشور و با حضور چشمگیر مردم برگزار شد. بیش از ۳۵۰ صف (کورتژ) متشکل از گروه های سیاسی مختلف در کشور به ویژه در شهرهای پاریس، لیون، نانت، لیل و تولوز تشکیل شده بود. تظاهرات شهر پاریس ساعت دو بعد از ظهر از میدان  رپوبلیک آغاز شد. سندیکای ث.ژ.ت شمار تظاهرکنندگان امروز پاریس را قریب به ۱۵۰ هزار نفر برآورد کرده است. از یک ساعت قبل از شروع راهپیمایی، افراد و گروه های پراکنده کم کم در میدان رپوبلیک ظاهر شدند. آنارشیست ها، سندیکالیست ها، گروه های چپ فرانسوی،کورد، الجزایری، ترک، پناهجویان بدون برگه آفریقایی و همچنین کارکنان بخش درمان و پرستار با یونیفرم سفید از جمله شرکت کنندگان در این تطاهرات بودند. جلیقه زردها نیز بعد از مدت ها انفعال، دوباره پرشمار به خیابان ها بازگشته بودند.

تفاوت قابل مشاهده امروز در مقایسه با سایر تظاهرات، حضور پررنگ گروههای کوچک برای بزرگداشت صد و پنجاهمین سالگرد کمون پاریس اغلب با شعار «کمون هرگز نمرده است» بود. نکته قابل توجه دیگر شعارهای بود که به شکل فردی در دست مردم حمل می شد و حتی در پرچم های بعضی از نیروهای سیاسی، واژه انترناسیونالیسم خودنمایی می کرد. شاید بتوان گفت که این اولین بار بود که در مراسم اول ماه مه پاریس، چنین تاکید و تکرار و توجهی را حداقل در سطح شعار به موضوع انترناسیونالیسم و ضرورت مبارزه بین المللی می دیدیم. برخلاف همیشه که بیشتر نیروهای سندیکایی و سیاسی هم و غم خود را متوجه شعارهای اقتصادی و خواسته های رفاهی کارگران و مزدبگیران می کردندو از جمله مطالباتی در زمینه استخدام، دستمزد و خدمات عمومی.

گروهی از آنارکوسندیکالیست ها با پرچم های سرخ و سیاه نیز شعار هایی چون «ما همگی ضدفاشیست هستیم! سرنگون باد دولت، فاشیست ها و پلیس! آنتی کاپیتالیستا!» سر میدادند. در مسیر راهیپمایان، بر روی پارچه ای که عرض دو خیابان میدان را می پوشاند نوشته شده بود: «وقتی که همه چیز خصوصی شود ما از همه چیز محروم خواهیم شد». درست زیر مجسمه میدان یک مرد مسن با جلیقه زرد جلب توجه می کرد با شعاری که به زبان های فرانسه و چینی زینت بخش جلیقه خود کرده بود: «شورش بر حق است!». شعار مشترک سال های پیش جلیقه زردها نیز در میان جمعیت تکرار می شد : «ما اینجاییم! حتی اگر مکرون نخواهد. به خاطر شرافت کارگران و دنیایی بهتر اینجاییم!»؛ «وضعیت اضطراری و دولت پلیسی نمی تواند مانع تظاهرات ما شود!». گروهی از چپ های ناسیونالیست فرانسوی نیز با این شعار در میان جمعیت بودند: «خروج فرانسه از اتحادیه اروپا»! طرفداران جولیان آسانژ بنیانگذار سایت افشاگر ویکی لیکس و جرج ابراهیم عبدالله مبارز چپ فلسطینی که سالیان سال است به اتهامات واهی در زندان های فرانسه به سر می برد، نیز در میان جمعیت حضور داشتند. پلاکاردهایی نیز در حمایت از  چپ های تبعیدی ایتالیایی دستگیر شده اخیر آماده شده بود. حضور چندین گروه طبال آفریقایی، آمریکای لاتینی، فمینیستی و رنگین پوست نیز از زیبایی های تظاهرات امسال بود.

به مانند روال گذشته، پلیس با جدا کردن و محاصره بخش رادیکال تر تظاهرات (که عمدتا بلاک بلوک هستند و در جلو تظاهرات حرکت می کنند) از بدنه اصلی تظاهرات، مانع از پیشروی تظاهرات کنندگان شده و با استفاده از اسپری فلفل سعی میکرد افرادی که در مقابل دستگیری ها مقاومت می کنند را به خودروهای مخصوص منتقل کند. اما در چندین مورد با مخالفت و هجوم مردم روبرو شد؛ جمعیت خشمگین با شعار «پلیس قاتل است» یا «همه از پلیس متنفرند» به سمت آن ها هجوم می برد و سعی می کرد مانع دستگیری ها شود. با وجود این، بر اساس اخبار اعلام شده تا پایان تظاهرات، دست کم ۳۵ نفر دستگیر شدند.

در نهایت تظاهرات کنندگان توانستند خود را به ناسیون برسانند که در آنجا نیز با هجوم شدید پلیس روبرو شدند. قابل ذکر است که تا ساعاتی از شب همچنان در گوشه و کنار شهر از جمله در پارک «برسی» پلیس با مردم درگیر بود و پلیس از گاز اشک آور و ماشین آبپاش برای متفرق کردن مردم استفاده می کرد.

مشخصه تظاهرات امسال پاریس، نه تنها درگیری همیشگی میان پلیس و بخشی از بدنه رادیکالتر تظاهرکنندگان بود، بلکه بین دو نیروی اصلی راهپیمایان نیز درگیری جدی و بعضا همرا هبا خشونت روی داد: گروه اول سندیکالیست های س.ژ.ت هستند که سنتا مخالف رادیکال کردن تظاهرات ها و برخورد با پلیس هستند و به همین دلیل تا حدی به پلیس در دو تکه کردن تظاهرات امروز و مقابله با جوانان خشمگین سیاه پوش مخالف پلیس (معروف به بلک-بلاک) یاری رساندند. گروه دوم اما همین جوانانی هستند که برخورد س.ژ.ت از نظرشان دور نماند و آن را خیانتی علنی برداشت کردند و به همین دلیل در انتهای تظاهرات در میدان ناسیون خشم خود را به سندیکالیست ها نشان دادند که به برخورد و حتی زد و خورد فیزیکی بین دو طرف انجامید. س.ژ.ت در بیانیه مطبوعاتی خود اعلام کرد که ۲۱ نفر از اعضای آن از جمله چهار نفر به طور جدی در جریان برخوردهایی که پایان تظاهرات در پاریس روی داده، زخمی شده اند. این بیانیه گروهی از جلیقه زردها را به اعمال رفتارهای خشونت آمیز علیه سندیکالیست ها متهم کرده و همچنین بستن میدان توسط پلیس را که مانع از خروج کامیون های اتحادیه از محل شده، محکوم می کند. همزمان در گروه مقابل نیز عده ای زخمی شده و در فضای مجازی انزجار خود را از همدستی سندیکای بزرگ فرانسه با نیروهای سرکوبگر پلیس در طی تظاهرات امروز نشان داده اند. اولین بار نیست که این دو گروه منتقد دولت در تظاهرات ها در مقابل یکدیگر قرار میگیرند، اما اینبار این رویارویی جدی تر از همیشه اتفاق افتاد و یک زخم قدیمی را از نو باز کرد. سندیکالیست ها جوانان اغلب آنارشیست و چپ رادیکال را به تندروی و خشونت در تظاهرات ها متهم می کنند و گروه اخیر نیز سندیکالیست ها را محافظه کار، اطلاح طلب، نهادگرا و حامی پلیس می دانند.

Collective98@riseup.net

@collective98